27/5/09

και ο Μιχάλης!

αμάν, μωρέ Μιχάλη!

όλοι εκεί μαζεύεστε πια!

buzz it!

21/5/09

η Εβδομάδα του Σωλήνα Α.Π.Α.Σ.

Μπήκαμε στην Εβδομάδα του Σωλήνα Α.Π.Α.Σ. Την ερχόμενη Πέμπτη, 28 Μαΐου, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών θα κρίνει την τύχη του Σωλήνα Αποβολής των Περιττωμάτων του Ανθρωπίνου Σώματος (ΣΑΠΑΣ). Μάλλον, για την ακρίβεια, θα κρίνει αν το να μιλάει κανείς για σωλήνα αποβολής των περιττωμάτων του ανθρωπίνου σώματος είναι ή δεν είναι διατύπωση νοσηρή, αρμοδιότητας ψυχιάτρου.



διαβάστε τη συνέχεια...

Με κορυφαίο γεγονός τη δίκη της ερχόμενης Πέμπτης, αρχίζει εβδομάδα εκδηλώσεων υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

Καθημερινά, η φιλαρμονική του Δήμου, μαζορέτες, ζογκλέρ, ακροβάτες και κλόουν θα δίνουν τον τόνο σε καλλιτεχνικά δρώμενα στους δρόμους, τις πλατείες και τις λαϊκές αγορές.

Το πρωί της ερχόμενης Πέμπτης, ημέρα της δίκης, θα γίνουν προσυγκεντρώσεις στις κεντρικές πλατείες του λεκανοπεδίου για τις επιμέρους πορείες που θα συγκλίνουν στην πλατεία Συντάγματος. Εκεί, στη μεγάλη κεντρική εκδήλωση, θα διαβαστούν χαιρετισμοί και ψηφίσματα ξένων αντιπροσωπειών, κομμάτων και οργανώσεων. Θα ακολουθήσει ομιλία του ομότιμου καθηγητή γλωσσολογίας Γεωργίου Μπαμπινιώτη και πλούσιο λαϊκό πρόγραμμα με πλειάδα καλλιτεχνών. Συμμετέχει ο Γιώργος Νταλάρας. Στο τέλος της συναυλίας, Λαϊκό Δικαστήριο με Πρόεδρο τον Κώστα Καζάκο θα καταδικάσει τη φίμωση του Κριτικού Λόγου. Μετά την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου, η μεγαλειώδης πομπή θα περιέλθει το κέντρο της Αθήνας, με τελικό προορισμό τα δικαστήρια της Σχολής Ευελπίδων.

Μπροστά στη μεγάλη πύλη, σε εξέδρα μεγαλύτερη από του Μακαριστού για τον Επιτάφιο στην πλατεία Συντάγματος, ο Δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης επικεφαλής του Δημοτικού Συμβουλίου θα περιμένει τον βασικό Κατηγορούμενο και δημότη του, που θα φτάσει ανεβασμένος στα τρακτέρ της Κρήτης, που θα έχουν έρθει από νωρίς και θα σχηματίσουν πομπή από το λιμάνι ώς την κατοικία του Κατηγορουμένου και από εκεί στη Σχολή Ευελπίδων. Στο δεύτερο τρακτέρ θα επιβαίνει ο Δήμαρχος Πειραιώς Παναγιώτης Φασούλας, του οποίου ο Δήμος έχει την τιμή να φιλοξενεί από δύο ετών τον Κατηγορούμενο.

Έπειτα από σύντομο αιματηρό αγώνα των δύο Δημάρχων για το προβάδισμα στη μεγαλειώδη τελετή, ο Κατηγορούμενος θα απευθύνει θερμό αγωνιστικό χαιρετισμό στα συγκεντρωμένα πλήθη και, δίνοντας ενωτικό μήνυμα, θα βαδίσει εν μέσω των δύο Δημάρχων, εξαίσια ανάποδη αλατιέρα, προς τον Ναό της Θέμιδος.



Λεπτομέρειες για τις καλλιτεχνικές και άλλες εκδηλώσεις καθώς και για τις προσυγκεντρώσεις θα δίνουν τα ΚΕΠ και τα κατά τόπους Φαν Κλαμπ, που είναι αρμόδια και για κλείσιμο θέσεων σε πούλμαν και πλοία που θα καταφτάσουν για τη δίκη. Για θέσεις σε αεροπλάνα από χώρες του εξωτερικού, απευθυνθείτε επίσης στα κατά τόπους Φαν Κλαμπ καθώς και στις κατά τόπους Ελληνικές Πρεσβείες και Προξενεία.

Παρακαλείστε να δείξετε τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση απέναντι σε προκλήσεις από αντισυγκεντρώσεις της Λιάνας Λουκά, του Άδωνη Παπαθεμελή και του Δημοσθένη Ζουράρι.



Κουμπαράδες γουρουνάκια, με πιστοποίηση από το Υπουργείο Υγείας και προσωπικώς τον Υπουργό Δημήτριο Αβραμόπουλο, αυστηρώς ελεγμένα για τη γρίπη των χοίρων, θα μοιράζονται από αύριο από ΚΕΠ, Αστυνομικά Τμήματα και λοιπές Δημόσιες Υπηρεσίες, καθώς και από τα Φαν Κλαμπ, για τη συγκέντρωση του ποσού των 10.000.000 που ζητούνται από τον Κατηγορούμενο.

Επίσης μπορείτε να διαθέτετε τα χρήματα απευθείας σε απόρους, αστέγους και πολυτέκνους, όπου θα διατεθούν ούτως ή άλλως από τον ενάγοντα Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ Μεντζελόπουλο. Στην περίπτωση αυτή, απαραίτητο να προσκομίσετε τη σχετική απόδειξη, ή να την αποστείλετε στα γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.

Με θερμούς αγωνιστικούς χαιρετισμούς
ο μπλόγκερ σας



απντέιτ: η δίκη αναβλήθηκε για Ιανουάριο του 2010: λεπτομέρειες για τον νέο κύκλο αγωνιστικών εκδηλώσεων θα γίνουν εγκαίρως γνωστές

buzz it!

13/5/09

Άσεμνα αναγνώσματα και μάταια σχόλια

1. «Σόου έδωσε ο πρύτανης του Αριστοτελείου κ. Αν. Μάνθος στο 30ό ετήσιο συνέδριο Γλωσσολογίας που έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 2 Μαΐου. “Είμαι γιατρός μόνο για τα μάτια του κόσμου” παραδέχθηκε. Εννοούσε φυσικά ότι είναι οφθαλμίατρος. Έπειτα από αυτή την επιτυχία στον χειρισμό της γλώσσας θέλησε να γνωστοποιήσει στο ακροατήριο τους προβληματισμούς του για την ελληνική γλώσσα, που μοιάζουν με εκείνες του κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη. Ο κ. Μάνθος “κούφανε” τους γλωσσολόγους υποστηρίζοντας ότι η ελληνική γλώσσα είναι πολύ πιο λογική από τις άλλες, όπως λ.χ. αποδεικνύει η ετυμολογία της λέξης κυβερνώ, η οποία σύμφωνα με τον πρύτανη σημαίνει “αυτός που αποφασίζει με τετράγωνη λογική και με αγάπη” διότι περιέχει τρεις ρίζες: “Τη ρίζα κυβ- που προέρχεται από τη λέξη κύβος, τη ρίζα ερ που προέρχεται από τη λέξη έρωτας και μία ακόμη...” Κανείς δεν έμαθε ποια είναι η τρίτη ρίζα, γιατί ο ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Μιχ. Σετάτος, θέλοντας προφανώς να προστατεύσει το ακροατήριο, έβαλε πάγο στον πρύτανη. “Μα τι μας λέτε;” του είπε. “Αυτά δεν στέκουν επιστημονικά.”»
(Το Βήμα 10.5.09)

Εδώ πια κώλωσε, είν' η αλήθεια, ο πρύτανης, και δεν ήξερε πώς να τα μαζέψει. Κάτι είπε για θεμιτές διαφωνίες, για το δικαίωμά του να λέει πράγματα που έχουν καταγραφεί (άδηλο πού) κτλ.

διαβάστε τη συνέχεια...

2. Πέρσι, στο 29ο συνέδριο, ο αυτός πρύτανης, πάλι στο χαιρετισμό του, με την επιφύλαξη ότι «προφανώς κομίζ[ει] γλαύκα εις Αθήνας», μίλησε για το «εύρος» της ελληνικής, που η χάρη της έφτασε ώς το Ασουάν και το Σουέζ, που, αν τα διαβάσεις με τη δέουσα φορά, από τα δεξιά προς τα αριστερά, σου επιστρέφουν αμέσως τα Νάουσα και Ζευς.

3. "Δηλαδή" είπε στους φοιτητές της φίλη γλωσσολόγος, "αν γίνω λόγου χάρη πρυτάνισσα, θα μπορώ να χαιρετίσω συνέδριο ογκολόγων, και να τους μιλήσω για κάποιον άλλο τρόπο πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων και προπαντός για τη θεραπεία με το νερό του Καματερού και τη φραπελιά."

4. «Η παρουσία της ελληνικής γλώσσας ανά τους αιώνες και το μέλλον της στην εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν τα θέματα που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες επιστήμονες σε σχετική ημερίδα, που οργανώθηκε απόψε στην αίθουσα τελετών της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. “Κινδυνεύει η ελληνική γλώσσα από την παγκοσμιοποίηση;” ήταν το ερώτημα που τέθηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ημερίδας από επιστήμονες και κοινό.

»“Προσωπική μου άποψη είναι ότι η παγκοσμιοποίηση μπορεί να αποτελέσει απειλή ή ευκαιρία ανάλογα με τη χρήση της. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που υπάρχει είτε το θέλουμε είτε όχι”, παρατήρησε ο πρύτανης του ΑΠΘ, Αναστάσιος Μάνθος. Ο κ. Μάνθος αναφέρθηκε στη σημασία της διατήρησης “της βιοποικιλότητας των πολιτισμών, ώστε ο κάθε λαός να έχει τη δική του ξεχωριστή θέση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι”.

»Για έκπτωση των γλωσσών σε παγκόσμιο επίπεδο, που οδηγεί σε μια μορφή εκβαρβαρισμού έκανε λόγο ο τέως πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, Βασίλης Φίλιας. Ο ομιλητής υπογράμμισε τη σημασία της ενίσχυσης της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον της ελληνικής γλώσσας.

»Την περαιτέρω διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, η οποία “αποτέλεσε βασικό όχημα της διάδοσης του πολιτισμού μας σε όλο τον κόσμο”, υποστήριξε και ο ακαδημαϊκός, Αντώνης Κουνάδης, προσθέτοντας χαρακτηριστικά: “Η προς το μέλλον πορεία του έθνους πρέπει να έχει ως πυξίδα πορείας το παρελθόν”.

»Μια περισσότερο σύγχρονη διάσταση της εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, με ηλεκτρονικά μέσα, όπως την επιχειρεί μέσα από το δικτυακό του τόπο το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας του ΑΠΘ, παρουσίασε ο αναπληρωτής πρόεδρος του Κέντρου και καθηγητής του ΑΠΘ, Ιωάννης Καζάζης. “Πλάι στα βιβλία πρέπει να αναπτύξουμε και όλες εκείνες τις ηλεκτρονικές δυνατότητες που μας παρέχει αφειδώς η εποχή”, εξήγησε ο κ. Καζάζης.

»Τέλος, ο φιλόλογος και συγγραφέας, Αχιλλέας Λαζάρου, έκανε αναδρομή στη μεγάλη πορεία της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και σε όλο τον κόσμο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη διαδρομή της ελληνικής γλώσσας στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

»Την ημερίδα διοργάνωσε το Σωματείο “Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά” σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.»
(Καθημερινή 11.5.09)

5. Ο Κουνάδης, ο Φίλιας, η Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά στο ΑΠΘ, σε συνεργασία μαζί του, πλάι στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Και πού ήταν ο Άδωνις, η Τζιροπούλου-Ευσταθίου, η Ελληνική Αγωγή, ο Λιακόπουλος;

buzz it!

12/5/09

συνδιαλέγονται με άγνωστο το περιεχόμενο της συνομιλίας τους

γιατί πάντα χρειάζεται ένα κιγκλίδωμα προστασίας, στο χείλος του γκρεμού



εδώ συγκεκριμένα το κιγκλίδωμα προστατεύει την πανεπιστημιακή κοινότητα:



[είναι το ίδιο κιγκλίδωμα που συγκράτησε την κοινωνία, μην και γλιστρήσει στον γκρεμό, κηρύσσοντας τούτες τις μέρες ανυπόστατους τους γάμους των ομοφυλόφιλων στην Τήλο]


απντέιτ: τώρα που το ξαναβλέπω, ούτε λόγος, πιο πολύ συρματόπλεγμα θυμίζει παρά κάγκελο!

buzz it!

11/5/09

Δ. Ν. Μαρωνίτης: Ένας δάσκαλος τα χρόνια της δικτατορίας

 (εκεί, που ξεφυσάς κι αναδιπλώνεις τα τρία άλφα της ανάσας σου (Δ.Ν.Μ.)

Κάποτε σε μια συζήτησή μας ο Δημήτρης Μαρωνίτης έκανε το εξής, μάλλον επικριτικό σχόλιο, για τρίτον ευτυχώς: «Εντέλει βιογραφούμε για να αυτοβιογραφηθούμε». Μου άρεσε η κουβέντα αυτή, και τελικά με βόλεψε: την παραθέτω, όποτε το καλεί η περίσταση, όπως τώρα, και, κάπως σαν αμαρτία εξομολογημένη, προχωρώ απτόητος στη βιογραφία-αυτοβιογραφία.

Άλλωστε έτσι γίνεται πάντοτε, κάθε φορά λόγου χάρη που μνημονεύεται ένα σημαντικό ή σημαδιακό γεγονός: αυτομάτως, θαρρείς ενστικτωδώς, το συνδυάζουμε με τα οσοδήποτε μικρά του βίου μας: πόσο ήμασταν τότε που έγινε λ.χ. η δικτατορία και πού βρισκόμασταν και τι ακριβώς κάναμε όταν μάθαμε το φοβερό νέο, πού ήμασταν όταν έγινε ο μεγάλος σεισμός κ.ο.κ.

Πολύ περισσότερο τώρα, αφού σκέφτηκα, ένιωσα μάλλον σαν ανάγκη, στην τιμητική αυτή μέρα για τον Δημήτρη Μαρωνίτη να μιλήσω για έναν δάσκαλο τα χρόνια της δικτατορίας, τι ήταν, πώς ήταν, τι σήμαινε ένας δάσκαλος σε χρόνια δύσκολα, ακόμα ακόμα γιατί ήταν δάσκαλος ο Μαρωνίτης. Με την κλασική έννοια, ο Μαρωνίτης δεν υπήρξε δάσκαλός μου, στο πανεπιστήμιο λόγου χάρη. Τον Μαρωνίτη τον διάλεξα δάσκαλό μου, ερήμην του, πολύ θα ’θελα να πιστέψω πως όχι άθελά του, κι έχει νομίζω κάποια σημασία αυτό που διαλέγει κανείς παρά αυτό που απλώς του κληρώνει -–πρωτοπάει δηλαδή στο σχολείο, μπαίνει ο δάσκαλος ή η δασκάλα, το ίδιο κι αργότερα στο γυμνάσιο, ή στο πανεπιστήμιο, παρελαύνουν πλήθος οι καθηγητές: σημασία έχει πού θ’ ακουμπήσει κανείς, τι θα διαλέξει, όπως διαλέγει γενικότερα στη ζωή του τους συγγραφείς που του μαθαίνουν τα πιο μεγάλα και σημαντικά, τους συνθέτες που του ανοίγουν τον κόσμο κ.ο.κ.

Έτσι διάλεξα κι εγώ, σε πολύ νεαρή ηλικία, δάσκαλο τον Μαρωνίτη, και δεν μπορώ να μην πω ότι κάπως ξιπάζομαι γι’ αυτό, γι’ αυτή μου την εκλογή, ή γι’ αυτή μου την τύχη· τον γνώρισα στα 18 μου, σε μια εγκυκλοπαίδεια που δεν εκδόθηκε τελικά, Ελλάς-Μπριτάνικα λεγόταν, θα ήταν μετάφραση και προσαρμογή της περίφημης Μπριτάνικας, με τη φωτισμένη διεύθυνση του Κώστα Τριανταφυλλίδη, χάρη στο σθένος του οποίου είχε συγκεντρωθεί, πέρα από τον ανθό της διανόησης και της επιστήμης, ο ανθός της αντίστασης: εκεί έβρισκαν άκρως φιλόξενη στέγη όσοι είχαν χάσει τη δουλειά τους απ’ τη χούντα, κυρίως όσοι βγαίναν από φυλακές και εξορίες –-από τον επιστημονικό συνεργάτη ώς τον κλητήρα ή τον λογιστή.

Εγώ δεν ανήκα σε καμία από αυτές τις κατηγορίες, στα 18, είπα, ήμουν, και βρέθηκα ξαφνικά σ’ έναν εκθαμβωτικό, μαγικό πραγματικά κόσμο. Οι εργασίες ξεκίνησαν μέσα στο 1971, δεν θυμάμαι πότε ακριβώς, ο Μαρωνίτης αποφυλακίζεται Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς, τότε κοντά, ή αρχές του 1972, καταφτάνει στην εγκυκλοπαίδεια. Έχει προηγηθεί ο μύθος του, ο πανεπιστημιακός καθηγητής που είχε συλληφθεί δύο φορές, ένας πανεπιστημιακός και όχι ένας πολιτικός καριέρας ή πολιτικό πρόσωπο, ή πάλι κάποιο στέλεχος του κομμουνιστικού κόμματος κτλ.· κι είχε σημασία αυτό: εννοώ, η σύλληψη, η κράτηση και ο βασανισμός ενός πανεπιστημιακού ήταν έξω από τα στερεότυπα, ας το πω έτσι, τα αναμενόμενα τρόπον τινά -–εν πάση περιπτώσει, έστω πως είχε ιδιαίτερη σημασία καθώς έτσι μπορούσε κανείς να ταυτιστεί ευκολότερα μαζί του.

Πέρα από τα της φυλάκισης, ιδιαίτερη αίσθηση είχε προκαλέσει, στις αρχές της ίδιας πάντοτε χρονιάς, του 1971, η έκδοση μιας δικής του εκλογής κειμένων, «δοκιμές ανθρωπισμού» τα είχε χαρακτηρίσει, κάτω από τον γενικό τίτλο Ο φόβος της ελευθερίας (εκδ. Παπαζήση): κείμενα από τον Πλάτωνα και τον Θουκυδίδη ώς τον Λεβί-Στρως και τον Ντοντς, και ενδιάμεσα τον Δελμούζο, τον Γληνό, τον Κακριδή και πολλούς άλλους -–σημαδιακή χειρονομία και από τα πιο πολύτιμα δώρα μας τα χρόνια εκείνα.

Σε «απορία μπροστά στην ανθρώπινη μοίρα» μάς καλεί ο Μαρωνίτης από την εισαγωγή κιόλας της έκδοσης και «δυσπιστία στους έτοιμους ορισμούς». Μάθημα πρώτο, και μεγάλο· κι έπειτα η καταστατική διακήρυξη, καθώς περιγράφει τους όρους που είναι απαραίτητοι «για να γίνει οποιοσδήποτε διάλογος για τον ανθρωπισμό»: «ο διάλογος του ανθρωπισμού προϋποθέτει, πέρα και ύστερα από την ιστορική γνώση, τη δυνατότητα του κάθε ανθρώπου και της κοινωνικής ομάδας να αναγνωρίζει και προπάντων να εκφράζει σύγχρονες εμπειρίες από τη σύγχρονη πραγματικότητα -–όχι να διαφεύγει στο παρελθόν ή στο μέλλον, παρακάμπτοντας το παρόν. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει σε καθεστώτα ολοκληρωτικά που εμποδίζουν εξ ορισμού την παρατήρηση και την έκφραση της σύγχρονης πραγματικότητας» (σ. 13).

Κι όμως, μέσα σε καθεστώς ολοκληρωτικό, δεν το παρέκαμψε το παρόν ο Μαρωνίτης, ίσα ίσα το καβαλίκεψε, και από κει πια μας άπλωσε το χέρι, αφού με μεγάλο προσωπικό κόστος επέμεινε να «εκφράζει σύγχρονες εμπειρίες από τη σύγχρονη πραγματικότητα».

Ακολούθησε, το 1973 (πάντα στις εκδόσεις Παπαζήση), η Αναζήτηση και νόστος του Οδυσσέα, με υπότιτλο «Η διαλεκτική της Οδύσσειας», ένα βιβλίο που βασίζεται σε εργασίες του από το 1965 ώς το 1970 και ουσιαστικά μας συστήνει, στο ευρύτερο κοινό εννοώ, τον ιδιοφυή ομηριστή Μαρωνίτη, όπως επιβεβαιωνόταν έκτοτε συνεχώς, για να φτάσουμε σήμερα να έχουμε από τα χέρια του όχι μόνο τις σημαντικότερες διεθνώς ομηρικές μελέτες αλλά και την Οδύσσεια ολόκληρη μεταφρασμένη, κι ενώ σύντομα θα γιορτάσουμε -–μακάρι εδώ, μαζί–- την ολοκλήρωση της μετάφρασης και της Ιλιάδας.

Αλλά δεν θα σταθώ στο καθαυτό επιστημονικό έργο του Μαρωνίτη, όχι απλώς επειδή ούτε της αρμοδιότητάς μου είναι ούτε στα όρια των δυνατοτήτων μου, αλλά γιατί τον δάσκαλο Μαρωνίτη τον εννοώ από μια ευρύτερη σκοπιά, της δημόσιας παρουσίας του και του δημόσιου λόγου του, έξω από το πανεπιστήμιο πλέον, κι ας είναι μεγάλο και εκεί το ακροατήριο, οι φοιτητές και η εν γένει πανεπιστημιακή κοινότητα, έξω και από τα βιβλία, όπου και εκεί δυνάμει είναι μεγάλο το ακροατήριο, το αναγνωστικό κοινό εν προκειμένω.

Ο Μαρωνίτης δάσκαλος είναι κατεξοχήν από το βήμα μιας εφημερίδας, από την εφημερίδα Το Βήμα, κατά αναπόφευκτη λογοπαικτική σύμπτωση, μέσα από τις επιφυλλίδες του, είδος που εξ ορισμού είναι ανοιχτό -–και προσιτό-– στο ευρύτερο δυνατό κοινό μέσα από την ευρύτερη δυνατή θεματολογία: «σύγχρονες εμπειρίες από τη σύγχρονη πραγματικότητα» –-πάλι τα λόγια τα δικά του.

Ο Μαρωνίτης αρχίζει την επιφυλλιδογραφία Φεβρουάριο του 1971. «Σημείο αναφοράς» επιγράφεται η πρώτη και εισαγωγική επιφυλλίδα. Και ο Μαρωνίτης συλλαμβάνεται. Αποφυλακίζεται τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς. Στις 18 Δεκεμβρίου η δεύτερη επιφυλλίδα έχει τον εύγλωττο τίτλο «Επιστροφή». Πρόκειται για την επιστροφή στην κοινή, την όσο ομαλή τα χρόνια εκείνα ζωή –-πάντως κατά πολύ ομαλότερη, εννοείται, απ’ τη ζωή του κρατουμένου· ο λόγος, για την αποκατάσταση, όπως γράφει, του «κύκλου των αισθήσεων», που γίνεται όμως δύσκολα και με μεγάλο πόνο, καθώς μάλιστα «κάνει κρύο το χειμώνα εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια από τον Κολωνό ώς τον Κορυδαλλό» -–αυτά προς το τέλος της επιφυλλίδας.

Θα σας διαβάσω την πρώτη παράγραφο, να δούμε, να θυμηθούμε, πιο πολύ κι από τον σπαραγμό, τώρα, μακριά από την εποχή κατά 40 όπου να ’ναι χρόνια, τον καινούριο αέρα που έφερνε στην επιφυλλίδα -–κοινότοπο ακούγεται, με την τριμμένη ετούτη έκφραση, ιδίως τώρα που όλα ή πάντως πολλά μοιάζουν αυτονόητα-–, να θυμηθούμε λέω τους καινούριους ορίζοντες που άνοιγε την εποχή εκείνη, και όχι μόνο μπροστά στα έκθαμβα μάτια ενός 18άρη:

«Στην αρχή κρεμιέσαι από τις γέφυρες που ενώνουν το μέσα με το έξω, το χθες με το σήμερα. Υπάρχει ευτυχώς ένας ολόκληρος κατάλογος από σωτήριες λέξεις, έτοιμες να σε ταλαντεύσουν από τη μια στην άλλη όχθη, περίπου ανέπαφο, σε μια κατάσταση ανακουφιστικής ναυτίας. Η δυσκολία έρχεται, όταν πια δεν μπορείς ή αρνείσαι να χρησιμοποιήσεις αυτές τις αιώρες. Τότε τα όρια συγχέονται, το μυαλό σταματά, η μνήμη χάνει την ικανότητά της να συνθέτει από σπαράγματα ένα όποιο σχηματισμένο μωσαϊκό· ξεπέφτει στην άδηλη αναπνοή. Τα πράγματα κι οι λέξεις αλλάζουν νόημα. Άξαφνα το όμικρον: ένας λάκκος κλειστός, πιο ασφυκτικός κι από κελί. Ή η κεραία του γιώτα: συσπασμένη στην άκρη της, σαν άφωνη κραυγή. Φταίει ασφαλώς ο χώρος, μακρόστενος και περίφρακτος, όπως η πλάκα του δημοτικού σχολείου, που πάνω στο μαύρο στρώμα της συνουσιάζονται τα εφτά φωνήεντα και τα δεκαεφτά σύμφωνα της χαλασμένης γλώσσας μας. Φταίει και το φως: ένα ξόδι ηλεκτρικού, εγκλωβισμένου ανάμεσα σε δυο ταβάνια από μπετόν, που περνά από μια τρύπα στρογγυλή κι αποπατεί επάνω στο κεφάλι σου. Εκεί, που ξεφυσάς κι αναδιπλώνεις τα τρία άλφα της ανάσας σου, κι όπου περνούν μέρες πολλές, προτού ακούσεις κάτι δικό σου: πως ήσουν άλλοτε έφηβος, ύστερα άντρας με γυναίκα, πατρίδα και παιδιά, σπιτικό και φίλους. Ο χώρος περιορισμένος στις παλάμες και στα πέλματά σου· ο χρόνος ραγισμένος και ακίνητος».*

Κι από τη μεθεπόμενη επιφυλλίδα, με τίτλο «Το αλφαβητάρι των δούλων»:**

«Ξεκινώ από δύο φράσεις. Η μία ανήκει στον καλύτερο ίσως δραματικό συγγραφέα της εποχής μας, τον Μπέκετ. Η άλλη στον αυστριακό στοχαστή Ερνστ Φίσερ. Η πρώτη: “Κάποτε κάποτε λέω στον εαυτό μου· Κλοβ, πρέπει να είσαι ακόμη περισσότερο παρών, αν θέλεις να σ’ αφήσουν ελεύθερο κάποια μέρα”». Ιδού λοιπόν πώς και τι διδάσκει ο Μαρωνίτης, μέσα από το στόμα ή με τη βοήθεια του Μπέκετ εδώ, απερίφραστα και πρωτοπρόσωπα αλλού, σε ευθέως παρεμβατικές, αμιγώς πολιτικές επιφυλλίδες, όπως η περίφημη «Μικρή Αντιγόνη και ο χορός των δώδεκα», μια επιφυλλίδα αφιερωμένη στους φοιτητές, «στους αγώνες τους, το θάρρος και [τ]η φρόνησή τους, [τις] θυσίες και το ήθος τους»· η επιφυλλίδα δημοσιεύεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή της δικτατορίας, Φεβρουάριο του 1973, είναι οι μέρες που οδηγούν στην κατάληψη της Νομικής· ένα-ενάμιση μήνα μετά ο Μαρωνίτης ξανασυλλαμβάνεται, από την ΕΣΑ τώρα.

Ας δούμε όμως και τη φράση του Φίσερ, με την οποία επίσης θέλησε να μας μιλήσει ο Μαρωνίτης: «Πόσο μέλλον πρέπει να βρίσκεται ανακατωμένο στο παρόν, για να μην απολιθώνεται αυτό το παρόν;»

Και ερμηνεύει ο Μαρωνίτης: «Ο λόγος του Μπέκετ, σε μια πρώτη ανάγνωση, δηλώνει: η ελευθερία μας είναι συνάρτηση της εντατικής παρουσίας μας μέσα στον δικό μας χρόνο και στον δικό μας χώρο. Πρώτο βήμα γι’ αυτήν την απελευθέρωση: η αποδέσμευσή μας από το παρελθόν, από τα απολιθώματα της γλώσσας και της ιστορίας που περιέχει. Θεματοφύλακες αυτού του απολιθωμένου παρελθόντος και υπερασπιστές του είναι κυρίως οι κάθε λογής αφέντες μας. Σκοπός τους: η εκτροπή μας από το παρόν, το χώρο όπου ενεργοποιείται η σχέση βίας και εκμετάλλευσης που συνδέει τον κύριο με τον υπηρέτη (οι όροι αυτοί, όπως και το άλλο ομόλογο ζεύγος “αφέντης-δούλος”, χρησιμοποιούνται στην ευρύτερη σημασία τους, για να δηλωθεί ο τύπος που καλύπτει μια στοιχειακή μορφή ανθρώπινης σχέσης στον μεταφυσικό, φυσικό και πολιτικό χώρο). Για να συσκοτιστεί ακριβώς αυτή η σχέση, σκηνοθετείται κατά κανόνα μια παράσταση πλασματικής επικοινωνίας: ο αφέντης μιλά για τα “περασμένα”, και ο δούλος ακούει. Αν συμβεί μάλιστα να είναι ο κύριος σχετικά ευφυής, και οσμίζεται πως, για λόγους ανεξάρτητους από την κατακτητική του προαίρεση, φτάνει στο τέλος του, παίζει μπροστά στον υπηρέτη το παιχνίδι της τραγωδίας: θρυμματίζει τη μνήμη του και ρίχνει τα απορρίμματά της στο μυαλό του δούλου»!

Με συγχωρείτε, δεν ακούς κάθε μέρα τέτοια πράγματα, αν τ’ ακούς καν, αν υπάρχουν δηλαδή για να τ’ ακούσεις –και τότε και τώρα.

Δυστυχώς δεν μπορώ να σταθώ περισσότερο στα μαθήματα αυτά του Μαρωνίτη, που συμπληρώνονταν μάλιστα με τη λογοτεχνική κριτική, με την οποία άρχισε να ασχολείται τότε συστηματικά. Εν παρενθέσει θα πω μόνο πως την εποχή εκείνη, και ενώ από την αρχή της δικτατορίας έχουν σιγήσει οι Εποχές και η Επιθεώρηση Τέχνης, η κριτική βιβλίου εμφανίζεται μάλλον αναιμική, ποσοτικά οπωσδήποτε αλλά και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ποιοτικά· ακόμα και η κριτική που ασκείται σποραδικά από πανεπιστημιακούς σπάνια κατορθώνει να ξεφύγει από μια στενά φιλολογική προσέγγιση, καθώς μετρά φερειπείν πόσες φορές εμφανίζεται η τάδε λέξη στο σώμα του βιβλίου και καταγράφει τα περιεχόμενά του.

Τότε λοιπόν ο Μαρωνίτης αιφνιδιάζει με τον τρόπο με τον οποίο ξεκλειδώνει το κρινόμενο έργο, με τις εμπνευσμένες και ρηξικέλευθες αναγνώσεις του. Προφανώς και δεν θα συμφωνεί κανείς πάντοτε μαζί του, είναι ωστόσο εκπληκτικό πόσο μπορεί να σε συναρπάσει, να σε σαγηνεύσει η σκέψη του, ακόμα και εκεί που ενδεχομένως δεν σε άγγιξε καθόλου το συγκεκριμένο βιβλίο. Με τον Μαρωνίτη η κριτική γίνεται κείμενο καθαυτό, λογοτεχνικό, αυτόνομο θα μπορούσα να πω, που κάποτε μάλιστα αφήνει πίσω του το κρινόμενο έργο.

Σήμερα, ξαναλέω, μοιάζουν αυτονόητα όλα αυτά· τότε δεν ήταν. Τότε, θα το πω, όσο μεγαλόστομο κι αν ακουστεί, στο μικρό το χωριουδάκι που ήταν πνευματικά ή πολιτιστικά η χώρα μας, ο Μαρωνίτης ήταν χώρα ολόκληρη μονάχος του.

Εγώ κάπου εδώ τελειώνω. Για το καθαυτό επιστημονικό έργο του Μαρωνίτη θα ακούσουμε πολλά ενδιαφέροντα στο δεύτερο μέρος. Εγώ θέλησα να αναφερθώ στον δάσκαλο της καθημερινής ζωής, στην εγρήγορη παρουσία του στα πνευματικά και τα πολιτικά πράγματα, στα κοινά μιας χειμαζόμενης χώρας, εκεί και τότε που ο Μαρωνίτης ανοίγει δρόμους, δείχνει δρόμους, διδάσκει ελεύθερο φρόνημα.

Θα ήθελα όμως να κλείσω με ένα εμπνευσμένο, ιδιοφυές πορτρέτο του Μαρωνίτη, καμωμένο προ δεκαετίας. Ο λόγος σε έναν από αυτούς που κατεξοχήν έπρεπε να είναι εδώ, να μας μιλήσει για τον τιμώμενο, έναν τον οποίο κατεξοχήν θα ήθελε εδώ μαζί μας ο τιμώμενος. Αναφέρομαι σ’ έναν μεγάλο άνθρωπο, μεγάλο επιστήμονα, μεγάλο φίλο και μεγάλο απόντα, τον Τάσο Χριστίδη, που μας άφησε πάνω από τέσσερα πια χρόνια. Είπε λοιπόν ο Τάσος Χριστίδης το 1999, σε εκδήλωση του περιοδικού Εντευκτήριο, και δημοσίευσε έπειτα στο βιβλίο του Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός,*** απ’ όπου και σας διαβάζω –-προσυπογράφοντας κάθε λέξη, κάθε κόμμα, και ζηλεύοντας:

«Με τον Μαρωνίτη με συνδέει μια πρώιμη οφειλή. Και οι πρώιμες οφειλές είναι οι πιο δύσκολες στην αποπληρωμή. Συναντηθήκαμε το 1965, υφηγητής εκείνος, δευτεροετής φοιτητής εγώ, στο φροντιστήριό του με θέμα τον νόστο στις παρομοιώσεις της Οδύσσειας. Η συνάντηση αυτή με κίνησε, με “συγκίνησε” -–κι αυτό του το οφείλω διά βίου.

»Μετά κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι. Δικτατορία -–κι ό,τι γενναίο σήμανε αυτή η περίοδος για τον Μαρωνίτη-–, μεταπολίτευση. Μαλώσαμε και φιλιώσαμε στο διάστημα αυτό, φιλιώσαμε και μαλώσαμε. Δεν γίνεται κι αλλιώς με τον Μίμη. Ξαναβρεθήκαμε με αφορμή την εκπομπή “Βαβυλωνία” και, οριστικότερα, με τη δημιουργία του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.

»Σκεφτόμουν ποια θα ήταν η καταλληλότερη λέξη που θα μπορούσε -–έστω και βιασμένη στην τρέχουσα σημασία της-– να περιγράψει τον Μαρωνίτη, χωρίς να τον αποστειρώσει -–εν ονόματι του δικαίου επαίνου-– από την παθολογία του και κυρίως από τις δημιουργικές όψεις της. Η μόνη λέξη που βρήκα είναι η λέξη αφόρητος.

»Ο Μαρωνίτης είναι ένας αφόρητος άνθρωπος. Αιωρείται -–σε μια σχεδόν μόνιμη κατάσταση “ιλίγγου”–- μεταξύ ανοδικής υπεροψίας και καθοδικής αυτοψίας. Η πρώτη είναι δική του διατύπωση και η δεύτερη θα μπορούσε να είναι δική του, αλλά τον πρόλαβα σε μια πρόσφατη κουβέντα μας -–και μάλλον δεν μου το συγχώρησε. Γιατί δεν μου το συγχώρησε; Μα γιατί τα θέλει όλα δικά του και, ταυτόχρονα, βασανίζεται –-κυριολεκτικά–- από την υπόγεια, εναγώνια απορία: τα αξίζω; ή, με τη δική του τριτοπρόσωπη διατύπωση, τα αξίζει; υπάρχει; Πρώτο και τρίτο πρόσωπο, άνοδος και κάθοδος, υπόγειο και ρετιρέ, ξεφάντωμα και απόγνωση, φως και σκοτάδι, όλα και τίποτε.

»Η βασανιστική αυτή δίνη ορίζει τη σχέση του Μαρωνίτη με τους ανθρώπους και τα πράγματα και την αγωνιώδη πορεία του για την κατάκτηση μιας έκφρασης -–επιστημονικής και άλλης–- που αρνείται να υποτάξει -–και να αρνηθεί-– αυτή την υπόκωφη βοή, στο όνομα μιας πλαστής, επιφανειακής γαλήνης. Μια έκφραση αμαρτωλή και ενάρετη μαζί, που αγωνίζεται να αναστήσει τον σωματικό, υγρό ιστό της γλώσσας, να μιλήσει σωματικά για το πνεύμα και πνευματικά για την αίσθηση, να μοιράσει και να διαπλέξει ισόποσα τα ύψη και τα σκοτεινά έγκατα, τη ρητή, έλλογη αρετή και την άρρητη, άλογη παράβαση σε όλο το υφαντό της ανθρώπινης Οδύσσειας –-μιας Οδύσσειας του λόγου και της έκφρασης, αυτού που πρέπει να μιληθεί κι ας μένει ανείπωτο, αμίλητο και αμείλικτο.

»Του εύχομαι να είναι καλά, να μας βασανίζει βασανιζόμενος και να μας χαρίζει την αδυσώπητη και αδυσώπητα ευαίσθητη αυθεντικότητά του, τόσο δυσεύρετη στους μικρούς, ρηχούς και χυδαία ιδιοτελείς καιρούς μας».

Ας μείνουμε μ’ αυτόν τον σοφό λόγο, του Φίλου απ’ τα πολύ μακριά. Τον ευχαριστούμε. Αλλά πρώτα πρώτα ευχαριστούμε τον δάσκαλο Μαρωνίτη, έναν δάσκαλο από τα χρόνια της δικτατορίας.

 

* Βλ. Δ. Ν. Μαρωνίτης, Ανεμόσκαλα, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1972, σ. 15 κ.ε.· β΄ έκδ. Ανεμόσκαλα και σημαδούρες, Ολκός, Αθήνα 1975, σ. 20 κ.ε.

** Στο ίδιο, σ. 21 κ.ε.· β΄ έκδ., σ. 26 κ.ε.

*** Α.-Φ. Χριστίδης, Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός, εκδ. Πόλις, Αθήνα 1999, σ. 223-25.

 

[το κείμενο αυτό αποτελεί συμμετοχή σε εκδήλωση που έγινε στις 6/5/2009 στη Ρόδο για τα 80 χρόνια του ΔΝΜ, οργανωμένη από τη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου. Δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στα Νέα: "Ένας δάσκαλος τα χρόνια της δικατορίας", 16/5/09, και (χωρίς το τελευταίο τμήμα με το κείμενο του Χριστίδη) "Από τον Κορυδαλλό ώς τον Κολωνό", 30/5/09]

buzz it!

8/5/09

Εμείς αγαπάμε... [3]

Εμείς αγαπάμε...

...Άννα Δρούζα

που μας έδωσε τη σπάνια ευκαιρία να δούμε τον Σπύρο-Άδωνη στην τηλεόραση, να μάθουμε για τον επικείμενο γάμο του, κυρίως όμως να δούμε βίντεο από το Φανερό Σχολειό της "Ελληνικής Αγωγής" όπου μαθαίνουν τα Ελληνόπουλα αρχαία ελληνικά

και είχε καλεσμένα και στην εκπομπή της παιδάκια-μαθητές, που τα ρωτούσε το όνομά τους: Απόλλων το ένα, Σωκράτης το άλλο, Αναξίμανδρος κ.ο.κ. --"και τον παππού πώς τον λένε" ρωτούσε η Άννα, "Παναγιώτη" απαντούσε ο Κάλλιστος-Μάξιμος-Αγαπητός, που τι φταίει το δόλιο το παιδάκι, που το μαντρώνουν από τώρα οι αρχαιοβαρεμένοι γονιοί, για να κολακέψουν τις δικές τους ιδεοληψίες...

πιο πολύ όμως αγαπάμε Άννα Δρούζα, επειδή ρώτησε το παιδάκι που της απάγγειλε τους δυο πρώτους στίχους της Οδύσσειας (άνδρα μοι έννεπε...), αν καταλαβαίνει και το νόημα, κι εκείνο απάντησε αθωότατα πως όχι!

[αγαπάμε και Σπύρο-Άδωνη, για το Διάρεστο έργο του εννοείται, και τώρα για τις ανεπανάληπτες στιγμές συγκίνησης που μας χάρισε, λέγοντας για τη μητέρα που του πήγε λουλούδια (ή γλυκά, δε θυμάμαι), επειδή ο αναβαπτισμένος στο αρχαίο ήθος μπόμπιράς της, όταν εκείνη είπε κάποιο ψεματάκι στον σύζυγο, την επέπληξε: "αισχρόν το ψεύδεσθαι, ω μήτερ"!]


ΥΓ. απροπό, ο υιός Ευγενίας οσονούπω Σπύρου-Αδώνιδος ξέρει τη σημασία τού αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων ή τη λέει απλώς παπαγαλία;

buzz it!

2/5/09

Οι κροκόδειλοι και οι μυγοχάφτες

Τα Νέα, 2 Μαΐου 2009

Αν στους υπονόμους της Νέας Υόρκης κυκλοφορούν, λέει, κροκόδειλοι, που βγαίνουν έπειτα μέσα απ’ τις λεκάνες των αποχωρητηρίων, στους υπονόμους της εγχώριας παραεπιστήμης κυκλοφορούν ανενδοίαστοι παραγωγοί και διακινητές μυθευμάτων για την ελληνική γλώσσα


Στον τεράστιο έτσι κι αλλιώς αριθμό των 700.000 ανεβάζουν λεξικογράφοι γλωσσολόγοι τις λέξεις όλης της ελληνικής, από την αρχαιότητα έως σήμερα· 5 με 6.000.000 μετρούν, χωρίς να μας λένε πού και πώς, οι παραεπιστήμονες εθνικιστικών κατά κανόνα κύκλων


το πλήρες κείμενο:

Αν οι υπόνομοι της Νέας Υόρκης γέμισαν, λέει, κροκόδειλους που βγαίνουν μέσα από τις λεκάνες των αποχωρητηρίων και κόβουν και καμιά δαγκωνιά στα πισινά των ανύποπτων Νεοϋορκέζων, στους υπονόμους της παραγλωσσολογίας κυκλοφορεί ένα κοπάδι από 5.000.000 λέξεις της ελληνικής που στοιχειώνει τα μυαλά ανίδεων υπουργών παιδείας, ακαδημαϊκών κ.ά.

Για τους σύγχρονους μύθους έγραφα στην προηγούμενη επιφυλλίδα, παραμύθια που διαδίδονται με εκπληκτική ταχύτητα στο διαδίκτυο, άλλοτε αθώα παιγνιώδεις και άλλοτε νοσηρές κατασκευές που καταπλήσσουν, ξιπάζουν ή κατατρομοκρατούν τους παραλήπτες των σχετικών ηλεμηνυμάτων.

Από αυτούς που ξιπάζουν είναι ένας μύθος εγχώριας παραγωγής, το «Hellenic Quest», που κυκλοφορεί κοντά 10 χρόνια. Πρόκειται για παντελώς ασύστατο έως ασυνάρτητο επιστημονικά και απλούστατα χαλκευμένο ως προς τα πραγματολογικά του στοιχεία κείμενο, που παραταύτα έχει τροφοδοτήσει από την ελληνική πρεσβεία στις ΗΠΑ ώς τον γλεντοκόπο πρώην υπουργό Παιδείας, ενώ τελευταία πήρε, έμμεσα έστω, και τη σφραγίδα της Ακαδημίας Αθηνών.

Στο διαδίκτυο το κείμενο έχει συζητηθεί διεξοδικά και σχετικά έγκαιρα, αλλά καθόλου δεν αναχαιτίστηκε η κυκλοφορία του. Βασικοί ανασκευαστές του, το εξαιρετικά ενδιαφέρον Ιστολόγιον («Το εθνικό / γλωσσικό μας καλάμι» και «Για το Hellenic Quest, ξανά») και ιδιαίτερα ο γνωστός μας εδώ Νίκος Σαραντάκος, με το φρέσκο ιστολόγιό του και με την παλαιότερη ιστοσελίδα του, όπου και πλήθος εξαντλητικά σχετικά κείμενα (βλ. κυρίως εδώ), που πάντως εκπροσωπούνται και στο βιβλίο του, Γλώσσα μετ’ εμποδίων, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2007.

Το «Λερναίο κείμενο», όπως το ονόμασε ο Ν.Σ. («όσο κι αν το ανασκευάζει κανείς, όλο και ξεφυτρώνει ξανά, είτε αυτούσιο είτε σε παραλλαγές»), φαίνεται πως κύρια πηγή του έχει τον περιβόητο θεωρητικό της χούντας Γ. Γεωργαλά. Κυκλοφορεί με γενικό τίτλο «Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική» ή: «Τι γλώσσα μού έδωσαν; Ελληνική;», άλλοτε με ανακουφιστικό υπέρτιτλο: «Νά επιτέλους και κάτι ενθαρρυντικό… γι’ αυτή τη χώρα», και κατά κανόνα με την εξής, τάχαμου μετριοπαθή κατακλείδα: «Προωθήστε αυτό το μήνυμα! Όχι για λόγους σοβινιστικούς, μα για να μαθαίνουν σιγά-σιγά την αλήθεια οι απληροφόρητοι!» ή «[…] για να μαθαίνουμε σιγά σιγά την αλήθεια!» κ.ά.

Και ποια η «αλήθεια»;

Τα εξής αναληθή:

1. το CNN, λέει, «άρχισε να διανέμει παγκοσμίως» ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής εκμάθησης της ελληνικής ονόματι Hellenic Quest, παραγωγή της εταιρείας Η/Υ Apple, που ο πρόεδρός της Τζον Σκάλεϊ δήλωσε ότι το προωθούν «επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει ν’ αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισαγάγει καινούριες ιδέες» κτλ.

– αλλά, όσο κι αν ψάξει κανείς στο διαδίκτυο, τίποτα δεν θα βρει, ούτε σχετικά με CNN ή Apple, ούτε τέτοιο πρόγραμμα από μόνο του, ούτε δηλώσεις του Σκάλεϊ (ο οποίος εξάλλου είχε πάψει να είναι πρόεδρος της Apple 10 χρόνια πριν από τότε που φέρεται να έκανε τις δηλώσεις αυτές –που κι αν ακόμα τις είχε κάνει, δεν θα σήμαινε τίποτα ουσιαστικό επιστημονικά

2. Βρετανοί ειδικοί συμπέραναν πως «η Ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες…», κι έτσι «οι Άγγλοι επιχειρηματίες [αλλού: Ιάπωνες επιχειρηματίες, αλλού: ο Μπιλ Γκέιτς κ.ά.] προτρέπουν τα ανώτερα στελέχη να μάθουν Αρχαία Ελληνικά, επειδή αυτά περιέχουν μια ξεχωριστή σημασία για τους τομείς οργανώσεως και διαχειρίσεως επιχειρήσεων» («μάθετε αρχαία ελληνικά, για να σας προσλάβουν οι μεγάλες αγγλικές εταιρείες» έλεγε διαφημίζοντας την πραμάτεια του ο τηλεπλασιέ και εθνοπατέρας Κ. Βελόπουλος)

– κι εδώ, τίποτα σχετικό με τέτοια κοσμοϊστορικά δεν θα βρει κανείς, αν και, «σε εποχή ανταγωνισμού, τέτοια πράματα κρατιούνται μυστικά», έδωσε την εξήγηση κάποιος στο διαδίκτυο·

3. πρόγραμμα αμερικανικού πανεπιστημίου με επικεφαλής δύο ελληνιστές, που τα ονόματά τους δίνονται λανθασμένα, αποθησαύρισε τα κείμενα της αρχαιοελληνικής έως και μεσαιωνικής γραμματείας, και μέτρησε 6.000.000 λεκτικούς τύπους, «όταν η Αγγλική έχει συνολικά 490.000 λέξεις και 300.000 τεχνικούς όρους, δηλαδή σαν γλώσσα είναι μόλις το 1/100 της δικής μας»

– εδώ η αναφορά γίνεται σε υπαρκτό πρόγραμμα, όμως ο (αυθαίρετος έτσι κι αλλιώς) αριθμός των 6.000.000 μόνο με την εμφάνιση όλων των λέξεων σε όλους τους τύπους (ρηματικούς τύπους, διαφορετικές πτώσεις ενός ονόματος κτλ.) θα μπορούσε να σχετίζεται·*

4. διαπιστώθηκε πως «οι Η/Υ προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως νοηματική γλώσσα μόνον την Ελληνική. Όλες τις άλλες γλώσσες τις χαρακτήρισαν σημειολογικές», και μόνο η ελληνική γλώσσα έχει «μαθηματική δομή» και προπάντων «πρωτογένεια», αφού «γεωμετρία= γη + μετρώ» κτλ.

– εδώ απογειώνεται η παραεπιστήμη και αποθεώνεται η αδαημοσύνη, ακόμα και ως προς βασικούς όρους, αφού, πρώτον και κύριον, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μόνο αριθμούς καταλαβαίνουν,** και εν πάση περιπτώσει νοηματική γλώσσα είναι μόνο η γλώσσα των κωφών, τα περί «μαθηματικής δομής» είναι αποκλειστικώς φαιδρά, και τα περί «πρωτογένειας», όταν δεν είναι φαιδρά, αφορούν όλες τις γλώσσες, γιατί ναι μεν «γεωμετρία= γη + μετρώ», αλλά το θέμα είναι τι λογής «πρωτογενή» σχέση έχει η λέξη γη με το πράγμα «γη», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ν.Σ., προσθέτοντας ότι, κατά τα άλλα, το ίδιο συμβαίνει και στα γερμανικά, όπου φερειπείν «η τηλεόραση λέγεται Fernsehen, από το Fern (μακριά) και το sehen (βλέπω)»·

5. διά ταύτα «οι Ισπανοί Ευρωβουλευτές ζήτησαν να καθιερωθεί η Ελληνική ως η επίσημη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι το να μιλά κανείς για Ενωμένη Ευρώπη χωρίς την Ελληνική είναι σα να μιλά σε έναν τυφλό για χρώματα»

– ούτε Ισπανοί, και μάλιστα «οι» Ισπανοί, παρά μόνο 1 Βάσκος ευρωβουλευτής (μας λέει και με συγκεκριμένα στοιχεία ο Ν.Σ.), αργότερα κάποιος άλλος, και πάλι αργότερα 2 άλλοι, και πάντοτε Βάσκοι, ανακύκλωναν μια πρόταση για διδασκαλία απλώς της ελληνικής, ώστε να γίνει τρόπον τινά κοινή γλώσσα των καλλιεργημένων Ευρωπαίων· κι αυτή η πρόταση πάντοτε απορριπτόταν στο πρώτο πρώτο στάδιο, από την αρμόδια επιτροπή του Κοινοβουλίου, χωρίς ποτέ να φτάσει για ψήφιση στην Ολομέλεια.
Απ’ όλα αυτά όμως, κι αφού εύκολα ανασκευάζονται τα realia, δηλαδή τα περί CNN, Apple, Ισπανών ευρωβουλευτών κτλ., το ψαχνό είναι στα περί «πρωτογένειας» και των υποτιθέμενων εκατομμυρίων λέξεων της ελληνικής.

Η αναβάθμιση της παραεπιστήμης

Με δεδομένα τα κέντρα παραγωγής και διακίνησης τέτοιων στοιχείων και ιδεών, από τον Γεωργαλά για το εν λόγω κείμενο, γενικότερα τους «ετυμολόγους» του ακροδεξιού και ουφολογικού Δαυλού ή της «Ελληνικής Αγωγής» του Άδωνη Γεωργιάδη, δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε περισσότερο.

Και θα περιοριζόταν κανείς στην ιλαρή όψη των πραγμάτων, προσθέτοντας απλώς στις ετυμολογίες των ανωτέρω, που και άλλοτε τις έχουμε δει από εδώ, π.χ. ότι το κουπεπέ που κάνουμε στα μωρά προέρχεται από το «κούπα, ω παι» με το οποίο, λέει, ξεγελούσαν οι αρχαίες μανάδες τα μωρά, πως νά η κούπα με το γάλα, ή ότι η λ. πούστης βγαίνει από την (λανθασμένη γραμματικά!) ερώτηση «πού στή;» (= πού ίσταται, πού βρίσκεται), με την οποία αναζητούσαν οι αρχαίοι αστυνομικοί τους μιαρούς, προσθέτοντας λέω σ’ αυτά τα φαιδρά και το «έντερον, από το εντός ρει», όπως ετυμολόγησε ο πρώην υπουργός Παιδείας, αναχαράζοντας και αυτός τα περί «νοηματικής», που τα αντέγραψε λέξη προς λέξη από το Λερναίο (βλ. καταγγελία και συνολική ανασκευή από την καθηγήτρια Βάσω Κιντή, "Ρέοντας εντός του εντέρου", Τα Νέα 1.2.08)!

Το θέμα είναι δηλαδή όταν ο συγκεκριμένος ιδεολογικοπολιτικός και εγνωσμένα παραεπιστημονικός χώρος συναντά τη σκέψη του αρμόδιου υπουργού Παιδείας, και επιπλέον τη γονιμοποιεί, αφού τα περί εντέρου είναι δικής του παρασκευής.

Κι από κοντά, είπα, και η Ακαδημία. Που επίλεκτο μέλος της, και επίσης γνωστός μας από εδώ, εμπνευστής π.χ. παλαιότερης έκκλησης 40 ακαδημαϊκών για τη σωτηρία του ελληνικού αλφαβήτου, από τα ιδρυτικά και πιο δραστήρια μέλη της Ελληνικής Γλωσσικής Κληρονομίας, πρώτος και σε διάφορες άλλες σταυροφορίες,*** ακαδημαϊκός αυτός στην «Έδρα Εφηρμοσμένων Θετικών Επιστημών: Στατική - Δυναμική, Ανάλυση - Έρευνα των Τεχνικών Κατασκευών», μίλησε τις προάλλες (30.3) για την κατρακύλα της ελληνικής γλώσσας μετά την καθιέρωση της δημοτικής το 1976 (!) σε επίσημη εκδήλωση, με ακροατές 3 προέδρους της Δημοκρατίας, τον νυν και δύο πρώην (Κ. Στεφανόπουλο και Χρ. Σαρτζετάκη).

Όπου αναφέρθηκε σε 5.000.000 λέξεις (έκανε σκόντο 1 εκατομμύριο), μαζί με καινούριες, επιμέρους ανακρίβειες, για τις οποίες φρόντισε πάλι το ακαταπόνητο μυρμήγκι Σαραντάκος. Για την απατηλή μέτρηση είπαμε παραπάνω. Εδώ θα προσθέσω μόνο το εξής, που το είχε μες στα πόδια του, διάολε, ο ακαδημαϊκός μας, αρκεί να ρωτούσε. Να ρωτούσε δηλαδή ο πολιτικός μηχανικός τον γλωσσολόγο και επιστημονικό συντονιστή του Χρηστικού Λεξικού που ετοιμάζει η Ακαδημία, τον καθηγητή Χριστόφορο Χαραλαμπάκη. Που κατά την παρουσίαση λ.χ. του α΄ τόμου του μνημειώδους Ελληνοαγγλικού Λεξικού του Δημητρίου Ι. Γεωργακά μίλησε για τον «τεράστιο αριθμό των 700.000 λέξεων της ελληνικής», που εξηγείται, όπως διευκρίνισε, από τη μακρά πορεία της, και ενώ στη συγχρονία θα μιλούσε κανείς για 200.000 λέξεις το πολύ, κι αυτές, εννοείται, όχι σε κοινή χρήση.

Όπου ο «τεράστιος αριθμός» των 700.000 λέξεων πλάι στον αριθμό 5.000.000 μαρτυρεί την τεράστια άγνοια, αν όχι απάτη.


ΥΓ. Θα συνεχίσω με αντιρρητικές θέσεις στις «Τελευταίες Εξελίξεις επί των Μεταλυγισμικών Αναλύσεων Λεπτότοιχων Κατασκευών: Δοκοί, Πλαίσια και Κυλινδρικά Κελύφη», όπως ήταν το θέμα κάποιας ομιλίας του ακαδημαϊκού μας.


* Είναι γελοιωδώς πιο περίπλοκος ο τρόπος με τον οποίο φτάνουν σ’ αυτό τον αριθμό οι παραγλωσσολόγοι· βλ. Ν. Σαραντάκος, «Ο μύθος των 6 εκατομμυρίων λέξεων», Γλώσσα μετ’ εμποδίων, ό.π., σ. 25-31.

** «Η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν πρωτογενώς οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές είναι ο κώδικας μηχανής (machine code στα αγγλικά), μια σειρά από δυαδικά ψηφία, δηλαδή μόνο 0 και 1, έστω 0010 1000 1100 0010. Για να μπορούν να την καταλαβαίνουν και οι άνθρωποι, έχουν φτιαχτεί οι λεγόμενες γλώσσες προγραμματισμού, που μερικές από αυτές χρησιμοποιούν σύνταξη που μοιάζει με τις φυσικές μας γλώσσες. Υπάρχει τέλος και η γλώσσα διασύνδεσης (ή διεπαφής) του ανθρώπου με το μηχάνημα, που συνήθως είναι τα αγγλικά (αν και όλο και περισσότερα προγράμματα κυκλοφορούν στα ελληνικά), όμως ο υπολογιστής καθαυτός μόνο τα μηδενικά και τους άσους “καταλαβαίνει”» (Ν. Σαραντάκος, ό.π., σ. 48 κ.ε.).

*** "51 καθηγητές του ΕΜΠ για τις ταυτότητες" εκφράζουν "την έντονη αντίθεση και την ανησυχία" τους "για τη συνεχιζόμενη κυβερνητική αδιαφορία και κώφευση" απέναντι στο αίτημα να αναγράφεται στις νέες ταυτότητες το θρήσκευμα αλλά και η ιθαγένεια "ως ταυτοποιητικό στοιχείο" κτλ. (Τα Νέα 31.3.2001).

buzz it!