26/12/09

μνήμη Τάσου Χριστίδη (προσθήκη, "Τα Νέα", 4.1.10)


        μνήμη Τάσου Χριστίδη: μια μαυρισμένη ταμπέλα, ξανά!


πέντε χρόνια από το θάνατο του Τάσου Χριστίδη (26.12.2004), εμείς ξαναδιαβάζουμε το τελευταίο του κείμενο, που κατά τραγική σύμπτωση μοιάζει να συνιστά, όπως ξανάγραφα, την πνευματική διαθήκη του

                                          * * *

προσθήκη, Τα Νέα, 4 Ιανουαρίου 2010:

διαβάστε τη συνέχεια...

Mνήμη Τάσου Χριστίδη


Την επομένη των Χριστουγέννων συμπληρώθηκαν πέντε χρόνια από τον ξαφνικό θάνατο του κορυφαίου γλωσσολόγου Τάσου Χριστίδη. Πέντε χρόνια που δεν έφταναν να τα γεμίσουν οι πολλές και ακριβές αναμνήσεις που μας άφησε, οι σκέψεις που μας κληροδότησε, τα βιβλία του: το Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός, και οι Όψεις της γλώσσας, σύντομα, αστραφτερά κείμενα, ιδεογλωσσικά μανιφέστα θα μπορούσα να πω, η θαυμαστά συνοπτική κι όμως πληρέστατη Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, που δεν πρόλαβε να τη δει τυπωμένη, ή η μνημειώδης Ιστορία της ελληνικής γλώσσας την οποία επιμελήθηκε κ.ά.

Πέντε χρόνια μετά, παραμένουν πιο επίκαιρες παρά ποτέ οι παρεμβάσεις του στη γλωσσική μας πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που ελέγχεται, ζυγίζεται και μετριέται, ακόμα και στην απουσία του ίδιου, από το μότο-οδηγό όλης του της σκέψης και του έργου, ότι δεν νοείται να μιλάει κάποιος για τη γλώσσα χωρίς να μιλάει για την κοινωνία, αφού τα γλωσσικά φαινόμενα αντανακλούν κοινωνικά φαινόμενα και κοινωνικές σχέσεις.

Μια μαυρισμένη ταμπέλα

Πέντε χρόνια μετά, στη γενέτειρά του τη Θεσσαλονίκη μια μαυρισμένη ταμπέλα έμεινε να θυμίζει την εγρήγορη μαχητική παρουσία του στην κοινωνική και επιστημονική ζωή του τόπου. Με άλλα λόγια, η μαχητική παρουσία του μοιάζει να προκάλεσε το μαύρισμα της ταμπέλας του δρόμου που φέρει το όνομά του.

Οδός Τάσου Χριστίδη ονομάστηκε πριν από ένα-ενάμιση χρόνο ένας δρόμος στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Δεν πρόλαβε να στηθεί η ταμπέλα, κάποιος την κάλυψε με μαύρη μπογιά. Δεύτερη ταμπέλα, το ίδιο. Τρίτη ταμπέλα, πιο πρόσφατα: «Καθηγητού [!] Αναστασίου Φοίβου Χριστίδη» έγραφε τώρα, μαυρίστηκε κι αυτή.

Έτσι κι αλλιώς, «οδός Χριστίδη» ονομάστηκε το τελευταίο κομμάτι της οδού Σταδίου, ένα μικρό κομμάτι που αφορά ένα σπίτι όλο κι όλο, κι έπειτα ερημιά. Ποιος ν’ ανεβαίνει τώρα στα όρη, στ’ άγρια βουνά να μαυρίζει ειδικά την ταμπέλα με το όνομα του Χριστίδη, άγνωστο.

Κύριε δήμαρχε Πανοράματος, τόση τιμή, ένα κομματάκι δρόμος και με τέτοια γειτονία, αφού πιο πριν στον ίδιο δρόμο μένει ο βουλευτής του Λάος Κυριάκος Βελόπουλος, ας έλειπε. Μπορεί κι ο ίδιος ο νεκρός, λίγο η οργή, λίγο το πλούσιο χιούμορ που τον διέκρινε, μπορεί λέω να σηκώνεται κι ο ίδιος να τη σβήνει.

Όμως, γιά φαντάσου: μνήμη Τάσου Χριστίδη, μια μαυρισμένη ταμπέλα.

buzz it!

24/12/09

Γιορτινά παιχνίδια

Τα Νέα, 24 Δεκεμβρίου 2009 [εδώ, με προσθήκες]

Στο γιορτινό τραπέζι, κάντε επιμορφωτικές δημοσκοπήσεις, βάλτε στοιχήματα, ποντάρετε στη γλωσσική περιουσία μας: ρωτήστε π.χ. τι σημαίνει «κρίμα», κι άμα βρεθεί και κάποιος και σας πει ότι σήμαινε «κρίση», ρωτήστε και τι πά’ να πει: «κατά το κρίμα των αγαπώντων το όνομά σου»;





Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, ολίγον τζόγος για το καλό, στα έθιμα κι αυτός, παράδοσή μας, βάλτε τώρα που γυρνάει.

Και τι γυρνάει συνέχεια; Η αρχαία μας κληρονομιά, τι άλλο, και ειδικότερα η αρχαία μας γλώσσα με την πλουσιότατη παραγωγή συναφών ιδεολογημάτων, η χρυσοτόκος όρνιθα, ο μήνας που τρέφει τους έντεκα, για όσους το ’πιασαν το νόημα νωρίς.

διαβάστε τη συνέχεια...

Μα τι δηλαδή, όλοι τους έμποροι και γυρολόγοι; Προς Θεού, όχι. Όμως χάνονται οι όποιοι άλλοι, μέσα στο σαματά από τύμπανα και καραμούζες.

1. Αυτισμός vs Δυσλεξία, σημειώσατε τι;

Αναμφισβήτητα αγαθότατων προθέσεων ο Ισπανός Χουάν Κοντέρκ, καθηγητής αρχαίων ελληνικών και λατινικών στο πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους στη Σκοτία. Που είδε στο διαδίκτυο ιστοσελίδες με την επικαιρότητα στα λατινικά, και σκέφτηκε να κάνει κάτι ανάλογο στα αρχαία. Έφτιαξε λοιπόν το Acropolis World News και μεταφράζει ειδήσεις «σε άπταιστα αρχαία ελληνικά», όπως γράφτηκε στις εφημερίδες μας: «Ούτε άπταιστα, ούτε και πολύ αρχαία» επισημαίνει ο Ν. Σαραντάκος, εντοπίζοντας ουκ ολίγα λάθη.

Περίσσεψαν όμως αλλού οι ηδονικές κραυγές: «Η καλύτερη απάντηση σε όσους ισχυρίζονται ότι η αρχαία ελληνική είναι μια νεκρή γλώσσα…» ήχησαν τα τύμπανα. «Μπορεί εμείς σαν Έλληνες να αποκηρύξαμε τη γλώσσα μας και να γράφουμε αγγλοελληνικά, αλλά υπάρχουν ξένοι που την τιμούν» ακούστηκαν οι καραμούζες (παραθέτει ο Ν. Σαραντάκος).

Φταίει όμως ο Ισπανός καθηγητής, αν το καταρχήν ενδιαφέρον εγχείρημά του έπεσε στα βαλτόνερα της ιδεολογικοποίησης των αρχαίων; Όχι βεβαίως. Αλλού είναι το ζουμί για μένα. Στον καημό του καθηγητή, όπως αποτυπώνεται στο ρεπορτάζ του Στέλιου Βραδέλη (Νέα 2.12.09):

«Κάθε φορά που έρχομαι στη χώρα σας μιλάω στα αρχαία, αλλά συνειδητοποιώ πως λίγο με καταλαβαίνουν. Αλλά νέα ελληνικά δεν θέλω να μάθω».

Ώστε ο Ισπανός καθηγητής, που δεν θα μιλάει στην πατρίδα του, φαντάζομαι, λατινικά, ούτε το μάθημα του στη Σκοτία θα το κάνει σε μεσαιωνικά, άντε σαιξπηρικά αγγλικά, έρχεται εδώ και περιμένει να επικοινωνήσει στα αρχαία, και παρότι δεν τα καταφέρνει, νέα ελληνικά δεν θέλει να μάθει!

Σχετικά πρόσφατα Έλλην ψυχίατρος, που για τα γλωσσικά μαθήτεψε, κατά δήλωσή του, στη σχολή του Σπύρου-Άδωνη Γεωργιάδη, έκανε, λέει, έρευνα που έδειξε ότι το μονοτονικό προκαλεί δυσλεξία στα παιδιά μας.

Ιδού επιτραπέζιο παιχνίδι για το ρεβεγιόν, γκάλοπ ανάμεσα σε φίλους, συγγενείς και γαλοπούλα, εμπρός, να πέφτουν τα στοιχήματα: Αυτισμός από την αρχαιολατρία ή Δυσλεξία από το μονοτονικό; Πότε χανόμεθα στα σίγουρα, ως Έθνος, Γλώσσα και Λαός; Διότι ως κοινός νους, πάμε ήδη καλιά μας.

2. «Επιθυμώ αναλύσαι…»

Ωστόσο τα χοντρά λεφτά απ’ άλλο στοίχημα θα βγουν. Πρώτα η ιστορία:

Καναδυό χρόνια τώρα σε αρκετές ενορίες της Πρέβεζας η λειτουργία αλλά και βαφτίσεις και γάμοι τελούνται στη δημοτική, όπως μάθαμε από εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ του Μάνου Χαραλαμπάκη (Νέα 14.12.09). «Θέλουμε να καταλαβαίνει ο χριστιανός τι λέμε. Είναι στη γλώσσα που μιλάμε τώρα, όχι στη γλώσσα που μιλούσαν τότε, όταν γράφτηκαν τα ιερά κείμενα» λέει ένας εφημέριος στον συνεργάτη των Νέων.

Κι άρχισε η αντίδραση, μαζί και τα αξιοθρήνητα και ανιστόρητα: «Πώς σας φαίνονται φράσεις του τύπου “Σοφία σούζα” (Σοφία ορθοί), “Κάτω τις κούτρες στον αφέντη” (Τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν), “Κρυφό τσιμπούσι” (Μυστικός δείπνος) και “Προεστοί και Κοτζαμπάσηδες” (γραμματείς και φαρισαίοι);»

Το ’χουμε ξανασχολιάσει αυτό το τραγελαφικό, τα ιδρυτικά κείμενα της νέας θρησκείας του χριστιανισμού να γράφονται στη λαϊκή γλώσσα της εποχής, κι αυτή η λαϊκή γλώσσα να γίνεται με τον καιρό, και με την ανάλογη συντηρητική στροφή της Εκκλησίας, διώκτης της ίδιας της εξέλιξής της. Κι αν σήμερα άλλοι χριστιανικοί λαοί επικοινωνούν άμεσα, στη γλώσσα τους, με τα λατρευτικά δρώμενα της θρησκευτικής ζωής τους, οι κάποτε προνομιούχοι εμείς παρακολουθούμε αμήχανοι τα ημιακατάληπτα ή και ακατάληπτα, ακόμα χειρότερα: τα παραπλανητικά και γι’ αυτό σκανδαλιστικά των πιο ιερών στιγμών: τότε που έκλασεν ο Ιησούς, ο ίδιος που θεραπεύει και τη μαλακία, ή τότε που εγάμησε αδερφός τη γυναίκα του αδερφού του κτλ.

Παρ’ όλα αυτά ανήκει στην Εκκλησία ο λόγος για τη γλώσσα με την οποία θα υπάρχει και θα πορεύεται, το θέμα είναι έτσι κι αλλιώς τεράστιο και πολυδιάστατο, και δεν θα θιγεί καν εδώ, στην ουσία του. Ας είναι και στην αττική και στην ομηρική γλώσσα η λειτουργία· μόνο το ιδεολόγημα της γονιδιακής επαφής μας με τα αρχαία να ’λειπε.

Έτσι, και για του λόγου το αληθές και για τον τζόγο των ημερών που λέγαμε, πάρτε εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι, και ξαμοληθείτε. Πιάστε και ρωτήστε, όχι το αγαπημένο μου παράδειγμα, το Χέρσον αβυσσοτόκον πέδον ήλιος επεπόλευσε ποτέ της Υπαπαντής, που ζήτημα πόσοι το ακούνε αυτήν τη μία φορά το χρόνο, αλλά πιο κοινές λέξεις και φράσεις, π.χ. από την κυριακάτικη λειτουργία, που ο πιστός θα τις έχει μάθει απέξω:

Ξεκινάμε από τα Τυπικά: Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον και πάντα τα εντός μου το όνομα το άγιον αυτού: σιγά! πλάκα μας κάνεις; θα σας πουν· προχωρήστε όμως λιγάκι: Τον ευϊλατεύοντα πάσας τας ανομίας σου… Τον εμπιπλώντα εν αγαθοίς την επιθυμίαν σου… Χμμ, ευϊλατεύονταεμπιπλώντα… Αρχίζετε και μετράτε κέρδη.

Αλλά εντάξει, ας αφήσουμε τις άγνωστες και δύσκολες λέξεις· πάμε σε εύκολες, λέξεις γνωστές και από τα νέα ελληνικά, από την "αδιάσπαστη συνέχεια της γλώσσας" κτλ.: Ώστε όλοι το παίζουμε στα δάχτυλα το Τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν. Πάντως κοιτάχτε σε καμιά λειτουργία, έστω στην τηλεόραση: σαν πόσους θα δείτε να κλίνουν, να σκύβουν το κεφάλι; Γιατί άλλο να έχω μάθει, να γνωρίζω εγκεφαλικά, άλλο να ανταποκρίνομαι άμεσα στο μήνυμα. Μην το ζαλίζουμε όμως. Το ξέρουμε, είπαμε, το κλίνω. Και τότε τι σημαίνει: κλίνον την καρδίαν μου…, ή έκλινα την καρδίαν μου, του ποιήσαι τα δικαιώματά σου… της νεκρώσιμης ακολουθίας;

Ας πούμε κι ένα ψέμα, μεγάλο, πως είναι τάχα γνωστό ότι κρίμα δεν είναι μόνο η αδικία, η άδικη πράξη, το αμάρτημα, αλλά είναι, ήταν, η κρίση! Σαν τι να σημαίνει όμως η φράση: κατά το κρίμα σου ζήσον με; Ή ο στίχος: Επίβλεψον επ’ εμέ και ελέησόν με, κατά το κρίμα των αγαπώντων το όνομά σου;

Το γαμώ το ξέρουμε τώρα πια και στην παλιά του σημασία, δεν τσιμπάμε, δεν πάει σε κανένα σκανδαλιστικό ο νους μας με την απειρόγαμον νύμφη: αλλά τι είναι τώρα αυτή; αυτή που προφανώς έκαμε άπειρους γάμους; ή αυτή που εξίσου (;) προφανώς δεν έχει πείρα γάμου; Γιά κοίτα λοιπόν γλώσσα: ή του ύψους ή του βάθους, τα δύο άκρα μαζί!

Όμως η γιορτινή μας σελίδα χώρο δεν έχει άλλο, μα ούτε και χρειάζεται: ανοίξτε όποιο λειτουργικό βιβλίο, και βάλτε στοιχήματα –και σε καλή μεριά.

Από εδώ, δώρο των εορτών το ακόλουθο και καλυτερότερο: επιθυμώ αναλύσαι· ρωτήστε τι σημαίνει· θα γελάσουν: αλίμονο, «θέλω να αναλύσω…» Και τότε ποντάρετε όλα σας τα λεφτά. Δώστε τους και βοήθεια, τα συμφραζόμενα: επιθυμώ αναλύσαι και συν Χριστώ είναι· απόστολος Παύλος έφα. Τσιγαρίστε τους λίγο. Και εξοντώστε τους: «Θέλω να πεθάνω, να ’μαι μαζί με τον Χριστό» έλεγε ο απόστολος. Αναλύω δηλαδή ίσον πεθαίνω.

Να μας χαιρόμαστε, καλά Χριστούγεννα και καλή χρονιά να μας έρθει.

buzz it!

23/12/09

κι απ’ το ολόμαυρο πιο μαύρο

τα παιδιά που τόσα χρόνια τα κοιλοπονούσαν Παπαδάκηδες, Αυτιάδες, Θεμοαναστασιάδηδες, Πρετεντεραίοι, Χατζηνικολάοι και λοιποί, μεγάλωσαν, βγήκανε πια στους δρόμους



και απαιτούν:"Έξω η Δραγώνα απ' το Υπουργείο Παιδείας"


ΥΓ. και με μουσική υπόκρουση Ξυλούρη, "Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί", του Μαρκόπουλου, στίχοι του Γ. Σκούρτη!

ΥΓ 2 - διευκρίνιση: ο Στάθης δεν ήταν στη διαδήλωση· ο Στάθης είναι μόνος του ολόκληρη διαδήλωση --και αριστερή, ούτε λόγος!

buzz it!

12/12/09

Άλλη μια χαμένη ευκαιρία;

Τα Νέα, 12 Δεκεμβρίου 2009 [εδώ, με προσθήκες]

Όλοι λένε το ορμητικό ρεύμα βίαιο.
Μα την κοίτη του ποταμού που το κρατάει
Κανείς δεν τη λέει βίαιη

(Μπέρτολτ Μπρεχτ)








(φωτ. Άρης Χατζηστεφάνου, από το λεύκωμά του Δεκέμβρης ’08: Ιστορία, ερχόμαστε… Κοίτα τον ουρανό)


Ένα χρόνο από τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου και τον τρικυμισμένο Δεκέμβρη που ακολούθησε, είναι σίγουρα νωρίς να δούμε και να πούμε κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι βλέπαμε και λέγαμε πέρσι.

«Εξέγερση - Δήθεν Εξέγερση» είναι το ντέρμπι, μια και η επίμαχη λέξη είναι κάτι πολύ περισσότερο από χαρακτηρισμός, είναι αναπόφευκτα ιδεολογία, ή εν πάση περιπτώσει έχει να κάνει με ιδεολογία. Έτσι, δεν είναι διόλου παράδοξο ότι πολύ περισσότερο μελάνι χύθηκε και χύνεται για την ονομασία του φαινομένου παρά για το φαινόμενο το ίδιο, σε όλες του τις παραμέτρους, πέρα δηλαδή από τα κραυγαλέα και προφανή, τις πέτρες, τις μολότοφ και τους βανδαλισμούς.

διαβάστε τη συνέχεια...

Τις μέρες αυτές, όπως ήταν φυσικό, στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο έγινε πολύς λόγος για τον περσινό Δεκέμβρη, με πολυσέλιδα αφιερώματα ιδίως στα κυριακάτικα ένθετα, ειδικές τηλεοπτικές εκπομπές, συχνά με νέο υλικό, μαρτυρίες κτλ. Ο χρόνος θα δείξει αν όλα αυτά υπαγορεύσουν επανεκτιμήσεις ή απλώς επιβεβαιώσουν τις υπάρχουσες θέσεις μας. Για την ώρα ο αντίπαλος λόγος, ο λόγος που αναφερόταν στην «επανάσταση του φραπέ», είτε παραμένει αυτάρεσκα καθηλωμένος σε στάδιο προγλωσσικό, από πολιτικοϊδεολογική σκοπιά, με όρους όπως «καθυστερημένοι ουγκ», «αρλούμπες» κ.ά., είτε επιμένει «ψυχολογικά», αναφερόμενος σε «παθολογικά» άτομα που «θέλουν να ξεσπάσουν το οιδιπόδειό τους στην κοινωνία» κτλ.

Ώστε επείγει να αναγνωρίσουμε και να ονοματίσουμε όχι τα επεισόδια και τις συγκρούσεις των δρόμων αλλά τις δικές μας, βαθύτερες συγκρούσεις και διαφορές, αυτές που αναδείχτηκαν σ’ αυτόν τον «δικό μας πόλεμο», όπως έγραφα πέρσι, επιλογίζοντας σχετική σειρά επιφυλλίδων μου. Είναι φανερό πως η συζήτηση πρέπει να γίνει με άλλους όρους, και δεν εννοώ τώρα λέξεις και χαρακτηρισμούς, αλλιώς δεν έχει νόημα να γίνει καν.

Κι όσο δεν θα γίνεται [ούτε αυτή] η συζήτηση τόσο πιο σίγουρο είναι πως θα είμαστε μάρτυρες και μαζί πρωταγωνιστές σ’ άλλον ένα ετήσιο, επετειακό πετροπόλεμο –απ’ τα παιδιά στους δρόμους, απ’ τους μεγάλους εμάς στις στήλες των εφημερίδων μας ή τα τηλεπαράθυρά μας.

Στη φετινή επέτειο-μνημόσυνο η σελίδα αυτή θα σταθεί στον ευφάνταστο λόγο ενός νεοτέρου, που ηλικιακά βρίσκεται ανάμεσα στις δύο μεριές, από τη μια των εξεγερμένων ή, αν θέλετε, μπαχαλάκηδων, κι από την άλλη των γονιών και μεγαλυτέρων ή, αν πάλι θέλετε, «ενοχικών μεσηλίκων».

Κρατώ στα χέρια μου το μικρού σχήματος και σχετικά ολιγοσέλιδο (108 σ.) λεύκωμα του δημοσιογράφου και φωτογράφου Άρη Χατζηστεφάνου, με τίτλο Δεκέμβρης ’08 και υπότιτλο ένα από τα γκράφιτι των ημερών εκείνων: «Ιστορία, ερχόμαστε… Κοίτα τον ουρανό». Το λεύκωμα κυκλοφόρησε πολύ κοντά στα γεγονότα, αρχές Φεβρουαρίου του 2009, αν δεν κάνω λάθος (δεν υπάρχει σχετική ένδειξη στην έκδοση), κι όμως χαρακτηρίζεται από σπάνια διαύγεια και νηφαλιότητα.

Ο Άρης Χατζηστεφάνου (Α.Χ.) γεννήθηκε το 1977, όπως διαβάζω στο αυτί του εξωφύλλου, και γι’ αυτό έγραψα πως ηλικιακά βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πόλους που συνθέτουν το προκείμενο «πρόβλημα». Γεννημένος το 1977 σημαίνει θεωρητικά παιδί παιδιών της «γενιάς του Πολυτεχνείου», σημαίνει πως μεγάλωσε στη βαριά, καταπιεστική έως ευνουχιστική σκιά της «ηρωικής γενιάς», έτσι όπως ασφυκτιούσαμε εμείς στον απόηχο του έπους του ’40.

Γι’ αυτόν το λόγο έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον η ματιά του Α.Χ. Ο οποίος, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο, «περπάτησε στους δρόμους του ελληνικού Δεκέμβρη. Κατέγραψε με το φακό του το χρονικό της κοινωνικής έκρηξης και άκουσε τους πρωταγωνιστές της, από τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων μέχρι τα έδρανα της Βουλής. Μια ιστορία που ξεκίνησε από τη δολοφονία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού και έφτασε να ανατρέψει ισορροπίες και βεβαιότητες στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη».

Το λεύκωμα ανοίγει με τη διπλή αφιέρωση: «Στον Αλέξη από την Αθήνα / Στην Κωνσταντίνα από τη Βουλγαρία» και ένα 11σέλιδο αλλά ιδιαίτερα πυκνό κείμενο: «Εικόνες μιας εξέγερσης (Αντί Προλόγου)». Ακολουθούν εφτά μέρη: Εκτέλεση, Εξέγερση, Βία, Καταστολή, Νοικοκυραίοι, Εξημέρωση, Η δημοκρατία της αγοράς - Η εξαγορά της δημοκρατίας, στα οποία οργανώνεται το εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό, εντυπωσιακό και σαν μαρτυρία και σαν αισθητικό αποτέλεσμα.

Αντιγράφω από το τελευταίο μέρος του προλογικού κειμένου:

«Το μαύρο σπρέι βγαίνει βιαστικά από την τσάντα. [...] αυτή τη φορά το έκτακτο δελτίο του σπρέι “μεταδίδεται” στα αγγλικά: FUCK MAY ’68. FIGHT NOW». Και απαντά το σπρέι στους ανθρώπους «που θυμούνται την παρισινή εξέγερση σαν “επανάσταση του έρωτα και των τεχνών” και ξεχνούν την απίστευτη σκληρότητα εκείνου του συνθήματος στον τοίχο της Μονμάρτρης: “Τα ομορφότερα γλυπτά είναι οι βαριές κυβικές πλάκες των πεζοδρομίων που πετάμε στα μούτρα των μπάτσων”…». Πάντως το σπρέι, ο νέος με το σπρέι, «δε θέλει να προσβάλει το (λιγότερο ή περισσότερο) γνήσιο επαναστατικό οίστρο προηγούμενων γενιών. Θέλει κυρίως να προστατεύσει τη δική του εξεγερτική δύναμη από όσους προσπαθούν να τη μηδενίσουν. Με το σπρέι απαντά στην ομοβροντία δημοσιευμάτων που πίστεψαν ότι μπορούν να αναλύσουν το φαινόμενο διά της εις άτοπον απαγωγής: “Δεν είναι Δεκεμβριανά”, “Δεν είναι Μάης του ’68”, “Δεν είναι Πολυτεχνείο του ’73”, “Δεν είναι Μπρίξτον του ’81”, “Δεν είναι Λος Άντζελες του ’92”. Απολύτως ορθές όλες οι παρατηρήσεις. Καμία εξέγερση δεν είναι… κάποια άλλη εξέγερση».

Όμως η θέση του Α.Χ. εικονογραφείται από το κυρίως σώμα του λευκώματος, με τις φωτογραφίες και τις λεζάντες. Εδώ είναι ο «ευφάνταστος λόγος» στον οποίο αναφέρθηκα. Οι λεζάντες, που είναι στίχοι από τραγούδια (Active Member, Clash, Rolling Stones κ.ά.), λόγια πολιτικών και άλλων προσωπικοτήτων, αποσπάσματα από εφημερίδες, από λογοτεχνικά έργα, από ιντερνετικά φόρουμ κ.ά., που δίνονται κατά κανόνα ζευγαρωτά, σ’ έναν άτυπο διάλογο μεταξύ τους. Το χιούμορ, υποδόριο, πικρό, διατρέχει το λεύκωμα και λούζει τα εικονιζόμενα μ’ ένα σκληρό, αμείλικτο φως, πολύ πιο αποκαλυπτικό από μακροσκελείς εμβριθείς σχολιασμούς και αναλύσεις.

Από τον Ησίοδο ώς τον Ντομινίκ Στρος-Καν του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, από τον Αριστοτέλη ώς τον Αντώναρο, τα ονόματα που επιστρατεύονται και τα ζεύγη ή οι μικρές παρέες "συνομιλητών" που σχηματίζονται είναι εντυπωσιακά: ο Προκόπης Παυλόπουλος με τον Μάνο Χατζιδάκι· ο Άνθιμος Θεσσαλονίκης με τον Βάρναλη· ο Πάγκαλος με τον Κομαντάντε Μάρκος, αλλά και ο Πάγκαλος με τον εαυτό του, για το πανεπιστημιακό άσυλο· ο Κ. Γεωργουσόπουλος με τον Ησίοδο και τον Καζαντζάκη· ο Καραμανλής με τον επιφανή Σλοβένο φιλόσοφο Ζίζεκ· επί φιλοσοφικού και ο Νικήτας Κακλαμάνης με τον Αριστοτέλη· ο Σωτήρης Χατζηγάκης με τον Τζον Στάινμπεκ· ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος με τους Clash· ο Ντε Γκωλ με τον Στέφανο Μάνο· περί ιδιωνύμου ο Καρατζαφέρης με τον Αϊνστάιν· οι τρεις συγγραφείς Απ. Δοξιάδης, Τ. Θεοδωρόπουλος και Π. Μάρκαρης με τον Μπρεχτ, σε μετάφραση Μάρκαρη, κ.ά.

Τρία μόνο παραδείγματα από τους εμπνευσμένους «διαλόγους»:

1. «Αυτοί οι ψευδοεπαναστάτες πρέπει να ξεσκεπαστούν αποτελεσματικά, γιατί αντικειμενικά υπηρετούν τα συμφέροντα της γκολικής εξουσίας και των μεγάλων καπιταλιστικών μονοπωλίων» (L’Humanité, Μάης ’68)·

«Δε φαίνεται αυθόρμητο… Η οργανωμένη εκδήλωση αυτής της μορφής δράσης, από ομάδες που ευθέως εχθρεύονται και καταπολεμούν την οργανωμένη μαζική πάλη, και που αποτελεί βούτυρο στο ψωμί της εξουσίας των μονοπωλίων, [...] άλλο πράγμα δείχνει» (Ριζοσπάστης, Δεκέμβρης ’08).

2. «Η πραγματική λαϊκή εξέγερση θα έχει αφετηρία τους εργάτες, τους μισθωτούς και τη νεολαία. Η πραγματική λαϊκή εξέγερση δεν πρόκειται να σπάσει ένα τζάμι. Η πραγματική λαϊκή εξέγερση θα έχει αιτήματα και στόχους. Θα έχει πολιτικό σκοπό. Δε θα είναι απλώς αγανάκτηση» (Αλέκα Παπαρήγα)·

«Αν ο σοσιαλισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν το επιτρέψει η διανοητική ανάπτυξη των λαϊκών μαζών, τότε δε θα δούμε σοσιαλισμό ούτε ύστερα από 500 χρόνια» (Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν).

3. «Κατά τη νύκτα της 30ής προς την 31η Μαΐου υπηξερέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ’ αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και συνεργοί αυτών θα τιμωρηθώσι διά της ποινής του θανάτου» (Ναζιστικό φρουραρχείο Αθηνών, 1941)·

«Υπάρχει συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα και συγκεκριμένη ιδεολογική παράταξη που συμπεριφέρεται στην Ελλάδα σήμερα με νοοτροπία Ναζί, πρέπει να το πούμε έξω από τα δόντια. Πέστε μου, ποιος άλλος θα τολμούσε να κρεμάσει αφίσες στο Βράχο της Ακρόπολης;» (Χρήστος Γιανναράς)·

«Απαράδεκτες ενέργειες, ακόμα και με την έννοια ότι αμαυρώνουν και την εικόνα της χώρας προς τα έξω. Δε δικαιολογούνται με τίποτα» (Ευάγγελος Αντώναρος)·

«Η Ακρόπολη συμβολίζει και την αντίσταση. Αυτή την αντίσταση την αξιοποίησαν οι νέοι και εγώ ένιωσα υπερήφανος» (Μανώλης Γλέζος).

Η συνέχεια, συναρπαστική, στο λεύκωμα.

buzz it!

7/12/09

τσάτσος μεν, Διορθωτής δε, με δέλτα κεφαλαίο

Γράφεις, γράφεις, ιδρώνεις να σε προσέξουν μια στάλα, πολεμάς να υπάρξεις, κι έρχεται ο άλλος και σε σβήνει με τη μία. Τίποτα, ούτε τ’ όνομά σου… Κι ακόμα χειρότερα, λέει, δηλαδή αποκαλύπτει, πως άλλοι σε βάλαν να τα γράψεις. Κοινώς πως είσαι τσάτσος, φτωχομπινές πουλημένος…

Έγραφα λοιπόν για το αιωνίως καπελωτικό ΚΚΕ, κι είχα και πρόσφατο παράδειγμα τον υποψήφιο ευρωβουλευτή του Ν. Μπογιόπουλο, κι έλεγα, άντε, να με περιλάβει στο στόμα του το Κόμμα, να νιώσω κάποιος επιτέλους και εγώ…

διαβάστε τη συνέχεια...

Κι έρχεται ο σύντροφος Μπογιόπουλος μ’ ένα σύντομο σχόλιό του, κι ούτε τ’ ονοματάκι μου, όπως είπα, δεν ανάφερε, ούτε αντικομμουνιστή με χαρακτήρισε, ούτε πράκτορα της CIA, ούτε τίποτα.

Ίσα ίσα, βρήκε ο σατανικός τον τρόπο να με εκμηδενίσει, βάζοντάς τα με τον διευθυντή της εφημερίδας αντί μ’ εμένα, οϊμένα.

Ιδού (Ριζοσπάστης 4.12.09):

«Παντελής... ευπρέπεια

»Το άρθρο που δημοσιεύτηκε το περασμένο Σάββατο στα Νέα, ήταν τόσο υστερικό που κατάντησε να εξελιχθεί άκρως διασκεδαστικό. Ήταν, όμως, και αποκαλυπτικό. Ένα τέτοιο κείμενο

»--όπου, πέραν των προσωπικών ύβρεων που περιείχε, ο ευπρεπής συντάκτης εγκαλεί το ΚΚΕ επειδή όταν αναφέρεται στον Άρη Βελουχιώτη και τον Νίκο Πλουμπίδη δε ζητάει πρώτα (το ΚΚΕ!) την ...άδεια (!!) του ευπρεπούς συντάκτη--

»το γεγονός ότι δημοσιεύτηκε στα Νέα, στα Νέα του κ. Παντελή Καψή, καθιστά εμφανές πως μπορεί ο (ευπρεπής) συντάκτης του να έχει το όνομα, αλλά άλλος έχει τη ...χάρη».

Ασχετοσχετικό:

Όποιος αναγνώστης βρει μία "προσωπική ύβρη" στο άρθρο μου κερδίζει ετήσια συνδρομή του Ριζοσπάστη

αν μάλιστα βρει δύο ή και παραπάνω, θα του χτυπάει την πόρτα το πρωί να του τον παραδίδει ιδιοχείρως ο σύντροφος Μπογιόπουλος.

                              * * *

Κι ό,τι είχα πέσει σε κατάθλιψη βαριά, ήρθε ο Σπύρος Α. Μοσχονάς, στην κυριακάτικη Καθημερινή, 6.12.09, να μου χαρίσει ένα κεφαλαίο: «ο Διορθωτής», γράφει για μένα, έτσι, με δέλτα κεφαλαίο –-ξανά, να το χορτάσω: «Διορθωτής»! και με το άρθρο το οριστικό: «ο Διορθωτής»!

Γράφει ο Σπ.Α.Μ. για άρθρο τού μη κατονομαζόμενου Γιανναρά, που το είχε σχολιάσει η μη κατονομαζόμενη Άννα Φραγκουδάκη και η επίσης μη κατονομαζόμενη αφεντιά μου: «Προφήτης» χαρακτηρίζεται ο Γιανναράς, «Κοινωνιολόγος» η Φραγκουδάκη, «Διορθωτής» εγώ, καταρχήν ίσοι και οι τρεις στα ατιμωτικά Τάρταρα της ανωνυμίας, παίρνω λίγο κεφάλι όμως εγώ, αφού η παραπομπή γίνεται αναπόφευκτα στο επώνυμο μπλογκ μου. Χα!

Φάτε τη σκόνη μου, Χρήστο Γιανναρά και Άννα Φραγκουδάκη! Μπορεί απλώς ένας απλός Διορθωτής εγώ, το έχω όμως το ονοματάκι μου, έστω εμμέσως.

Λεπτομέρειες:

Ο Σπύρος Α. Μοσχονάς, γνωστός Ουδέτερος ή Υπεράνω επιστήμονας, θεράπων των γνωστών ισοπεδωτικών εξισώσεων των δύο άκρων: πώς λέμε «μαύρος και κόκκινος φασισμός»; νά, καθαρευουσιανισμός και δημοτικισμός εν προκειμένω, γράφει για τον «Προφήτη», ο οποίος κατασκευάζει «γλωσσικό ομοίωμα» όταν επικεντρώνει την πολεμική του προς τον Γιώργο Παπανδρέου σε γλωσσικά ολισθήματα.

Και επισημαίνει ο Ουδέτερος ή Υπεράνω το αξιοσημείωτο ότι όσοι άσκησαν κριτική στον Προφήτη, «η Κοινωνιολόγος» και «ο Διορθωτής», κι αυτοί «γλωσσικό ομοίωμα» έφτιαξαν, καθώς ασχολήθηκαν με τα γλωσσικά του Γιανναρά.

Ας αφήσω τώρα το πόσο διαδεδομένη ανέκαθεν, εύλογη και νόμιμη είναι η αντιμετώπιση του άλλου με τα ίδια του τα όπλα, να κρίνεις λ.χ. γλωσσικά τον τιμητή της γλώσσας των άλλων, ηθικά τον τιμητή της ηθικής των άλλων κτλ.

το θέμα («λεπτομέρεια») είναι ότι στο σύντομο ποστ μου μόνο παρεμπιπτόντως σχολιάζω μια γλωσσική χρήση του Γιανναρά, με εμφανώς μικρότερα γράμματα, σαν σε υποσημείωση δηλαδή.

Και πώς το περιγράφει αυτό ο Ουδέτερος ή Υπεράνω; «Ο δε Διορθωτής [...] ασχολείται αποκλειστικά με τα “ψιλορημάδια ελληνικά” του Προφήτη».

Προσοχή στη λεπτομέρεια της λεπτομέρειας, στη λέξη «αποκλειστικά»: λέξη-μέτρο επιστημονικής δεοντολογίας, κοινώς επιστημονικού ήθους.

Που το ξέραμε κι απ’ άλλοτε, όταν π.χ. ο Υπεράνω μού απέδιδε φράση που ποτέ δεν είχα γράψει, κι αυτό σε κοτζαμάν επιστημονική ανακοίνωσή του!

Σούμα:

«Αγαθό διορθωτή» με είχε αποκαλέσει ο πρύτανης Γ. Μπαμπινιώτης, «διορθωτή» σκέτα μιαν άλλη φορά ο Σπ. Α. Μοσχονάς, και πολύ μ’ είχε πικράνει. Τώρα το «ο Διορθωτής» βάζει κάπως τα πράγματα στη θέση τους. Άμποτες ν’ αξιωθώ τον τίτλο όλο κεφαλαία: «ΔΙΟΡΘΩΤΉΣ»!

buzz it!